Αν έχεις παρακολουθήσει το Baby Reindeer, έχεις ήδη μια εξαιρετική σκιαγράφηση του παραμορφωτικού φακού της ερωτομανίας. Ερωτομανία είναι η διαταραχής που οδηγεί σε πράξεις ελέγχου, παρακολούθησης και συναισθηματικής κακοποίησης. Το Baby Reindeer δεν είναι απλώς μια ιστορία εμμονής· είναι μια βαθιά εξερεύνηση της καταστροφικής δύναμης που έχει η ακατάπαυστη και αυθαίρετη προβολή αγάπης ή έλξης σε κάποιον που δεν την επιθυμεί.
Τι είναι η Ερωτομανία;
Η ερωτομανία, γνωστή και ως σύνδρομο του De Clérambault, είναι μια ψυχική διαταραχή κατά την οποία το άτομο αναπτύσσει την αβάσιμη και επίμονη πεποίθηση ότι ένα άλλο άτομο, συχνά με υψηλότερη κοινωνική θέση, είναι ερωτευμένο μαζί του. Η πεποίθηση αυτή παραμένει παρά την έλλειψη αποδείξεων ή την άμεση απόρριψη από το υποτιθέμενο αντικείμενο του έρωτα. Η ερωτομανία είναι υπότυπος παραληρητικής διαταραχής όπου εμφανίζονται τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Έντονη και επίμονη πεποίθηση: Το άτομο πιστεύει ακράδαντα ότι κάποιος άλλος είναι ερωτευμένος μαζί του.
2. Αναζήτηση επιβεβαίωσης:Προσπαθεί να επικοινωνήσει ή να προσεγγίσει το αντικείμενο του έρωτα.
3. Παράβλεψη της πραγματικότητας: Το άτομο αγνοεί ή απορρίπτει αποδεικτικά στοιχεία που αντικρούουν την πεποίθησή του.
4. Επιπτώσεις στην λειτουργικότητα : Η πεποίθηση επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή λειτουργικότητα και τις κοινωνικές σχέσεις.
Τύποι και αντικείμενο στην Ερωτομανία
Η ερωτομανία μπορεί να εμφανιστεί χωρίς προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό (Πρωτογενής Ερωτομανία ) ή σε άτομα με προηγούμενη ψυχιατρική διάγνωση όπως σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή (Δευτερογενής Ερωτομανία). Επίσης μπορεί να οφείλεται σε οργανικά αίτια.
Τα κοινά χαρακτηριστικά των ασθενών με ερωτομανία περιλαμβάνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, αίσθημα απόρριψης ή μοναξιάς, κοινωνική απομόνωση, δυσκολία συνειδητοποίησης της οπτικής των άλλων. Το στρες μπορεί επίσης να πυροδοτήσει ερωτομανιακές συμπεριφορές. Αν το άτομο έχει χάσει κάποιον με τον οποίο ήταν δεμένοι, όπως έναν συγγενή ή στενό φίλο, μπορεί να αναζητήσει την αίσθηση της ασφάλειας σε ένα ισχυρό άτομο ώστε να νιώσει ότι το «προσέχει».
Το αντικείμενο των φαντασιώσεων και των εμμονών του ατόμου μπορεί να είναι ένα πρόσωπο δημοφιλές ή διάσημο, κάποιος από το περιβάλλον του ατόμου, όπως συνάδελφος ή γείτονας ή και κάποιος άγνωστος. Ο De Clérambault περιέγραψε τα ακόλουθα στάδια εξέλιξης της νόσου: ελπίδα, δυσαρέσκεια και μνησικακία. Η τελευταία φάση θεωρείται η πιο σημαντική καθώς το άτομο σταματά να ελπίζει ή να πιστεύει ότι το αντικείμενο ανταποδίδει την αγάπη, αρχίζει συνεπώς να αισθάνεται ταπεινωμένο και να βλέπει το αντικείμενο ως κάποιον που του έχει προκαλέσει βλάβη.
Σχέση με το Πένθος και τον Ναρκισσισμό
Η ερωτομανία μπορεί να σχετίζεται με διαδικασίες πένθους και ναρκισσιστικών τραυματισμών. Συχνά, η πεποίθηση ότι κάποιος είναι ερωτευμένος με τον ασθενή μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός άμυνας για την αποφυγή της συναισθηματικής απώλειας και της αυτοεκτίμησης. Η ναρκισσιστική απομόνωση επηρεάζει την ερωτομανία μέσω της ενίσχυσης της μοναχικής και εγωκεντρικής ψυχολογίας του ατόμου. Μια ναρκισσιστική προσωπικότητα απομονωμένη από πραγματικές συναισθηματικές συνδέσεις, μπορεί να αναπτύξει την φαντασίωση μιας ιδεατή σχέσης με ένα ιδεατό αντικείμενο. Η πεποίθηση αυτή επιβεβαιώνει ότι ο το άτομο είναι ιδεατό ερωτικό αντικείμενο. Αυτή η ψευδαίσθηση επιτρέπει να αποφύγει την πραγματικότητα της μοναξιάς του, προβάλλοντας τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες στους άλλους. Έτσι, η ερωτομανία λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας απέναντι στην ψυχολογική απομόνωση και την αδυναμία δημιουργίας ουσιαστικών σχέσεων.
Επιπτώσεις για το άτομο και αντιμετώπιση
Η ερωτομανία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου, οδηγώντας σε νομικά προβλήματα, κοινωνική απομόνωση και σοβαρά ψυχολογικά συμπτώματα. Η κατανόηση αυτής της διαταραχής είναι κρίσιμη για την παροχή κατάλληλης θεραπείας και υποστήριξης.
Αν αντιμετωπίζεις συμπτώματα όπως τα παραπάνω είναι σημαντικό να ζητήσεις βοήθεια τόσο για την δική σου ποιότητα ζωής όσο και για να μην εκδηλώσεις συμπεριφορές που μπορεί να θέσουν εσένα ή αλλους σε κίνδυνο. Ένας ειδικός ψυχικής υγείας θα μπορούσε να σε βοηθήσει να επιλέξεις την κατάλληλη θεραπεία η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία ή/και φαρμακευτική αγωγή.